SGTT.VN (28.05.2012) - Sau bốn năm kể từ đại suy giảm năm 2008, kinh
tế thế giới lại lún dần, tuy từ từ nhưng chắc chắn, vào một đợt suy
giảm nữa bất chấp những nỗ lực không ngừng từ chính phủ các nước và các
ngân hàng trung ương.
Năm 2009, Việt Nam đối phó với suy giảm kinh tế toàn
cầu bằng một chính sách hỗ trợ lãi suất có một không hai trên thế giới,
và cái giá phải trả là lạm phát và bất ổn kinh tế quay trở lại từ cuối
năm 2010. Liệu lần này Việt Nam có thể thoát khỏi xu hướng chung mà
không phải trả giá đắt như lần trước?
Kinh tế toàn cầu trước rủi ro lùi về suy thoái
Cuộc khủng hoảng nợ công ngày một sâu sắc là nguyên
nhân chính đưa toàn bộ khu vực châu Âu rơi vào khó khăn. Châu Âu đang
rơi vào tình thế tiến thoái lưỡng nan trong việc lựa chọn chính sách tài
khoá cũng như tiền tệ.
Nếu tiếp tục mở rộng chính sách tiền tệ tài trợ cho các
mục tiêu ngân sách phi hiệu quả, lạm phát sẽ càng tăng cao. Kinh tế có
thể đi vào thời kỳ lạm phát đình đốn. Chỉ số lạm phát của châu Âu hiện
tại đã ở mức 2,6% tính đến tháng 4.2012 (trong khi mục tiêu của ECB chỉ
là 2%), tỷ lệ thất nghiệp đã lên tới 10,9%.
Nếu lựa chọn “thắt lưng buộc bụng” và thu hẹp cung tiền
thì kinh tế có thể sẽ chính thức lùi về suy thoái. Kinh tế châu Âu tăng
trưởng âm 0,3% trong quý 4/2011 và 0% trong quý 1/2012. Tăng trưởng âm
sẽ khiến nghĩa vụ trả nợ tại những nước có tỷ lệ nợ công/GDP cao như Hy
Lạp, Tây Ban Nha, Ý càng thêm nặng nề do lợi tức trái phiếu tăng cao.
Tình hình tại châu Á và Mỹ cũng không khả quan hơn
nhiều so với khu vực châu Âu. Trung Quốc đang đối mặt với kinh tế “hạ
cánh cứng” do tăng trưởng đã lùi xa về mức dưới hai con số, chỉ còn 8,1%
trong quý 1/2012 (YoY). Trung Quốc sẽ khó trở thành điểm tựa của kinh
tế toàn cầu như năm 2008, bởi khi đó Trung Quốc đang tăng trưởng ở mức
hai con số 11,2%.
Đối với kinh tế Mỹ, cường quốc số một thế giới, mặc dù
vẫn giữ được tăng trưởng GDP ở mức 2,2% trong quý 1/2012, song tỷ lệ
thất nghiệp vẫn chậm cải thiện, tiếp tục duy trì ở mức 8,1% tính đến
tháng 4.2012. Đây là mức cao hơn rất nhiều so với mức 5 – 6% thời kỳ
trước năm 2008. Hơn nữa, Mỹ vẫn đang duy trì chính sách tiền tệ mở rộng
với mức lãi suất thấp kỷ lục 0 – 0,25%, và chương trình mua trái phiếu
chuyển đổi kỳ hạn để hỗ trợ kinh tế khiến nợ công của Mỹ dự tính tăng
tới 16,4 ngàn tỉ USD trong năm 2012, vượt 100% GDP của Mỹ. Nói một cách
khác, nếu suy thoái kinh tế xảy ra, Mỹ sẽ không còn dư địa cho cả chính
sách tài khoá và tiền tệ để cứu trợ nền kinh tế như năm 2009.